Verzet tegen een nieuwe Transgenderwet snijdt geen hout

Deze week debatteert de Tweede Kamer over de voorgestelde nieuwe Transgenderwet, waarmee ook pubers onder de zestien jaar hun geslachtsregistratie mogen aanpassen of verwijderen (‘X’) zonder professioneel onderzoek. De wet is belangrijk voor de emancipatie van transgender personen, vindt de Raad van State.

Verschillende auteurs maakten in deze krant bezwaar tegen de nieuwe wet. Zo betoogt Gerrit Roorda dat de begrippen man en vrouw met deze wet hun betekenis verliezen (Opinie, 30 augustus). Jilles Smids meent dat een deskundige nodig blijft om een autonome keuze te waarborgen, en stelt dat de meeste kinderen over hun genderdysforie heen groeien (Opinie, 10 juni).
Een juridische geslachtswijziging is omkeerbaar

Deze argumenten blijken bij nadere bestudering geen hout te snijden. Ten eerste gaat de nieuwe Transgenderwet alleen over de juridische geslachtswijziging, en die is volledig omkeerbaar. Voor genderbevestigende ingrepen van medische aard bestaan voorwaarden: er moet onder meer sprake zijn van informed consent, voldoende draagkracht, en een diagnose van een gespecialiseerde psycholoog. Deze voorwaarden blijven ook na de wetswijziging bestaan.

Smids stelt dat voor een echt autonome keuze de blik van een deskundige nodig is. Hij lijkt te vergeten dat deskundigen zelf aangeven niet te kunnen vaststellen of iemand transgender is, en bovendien dat iederéén bij de geboorte een juridisch geslacht toegewezen krijgt. Dat is zeker geen autonome keuze. De eis dat er bij transgender personen een deskundige meekijkt, benadeelt hen ten opzichte van cisgender personen, die de juiste registratie zonder meer bij hun geboorte meekrijgen.

De onderzoeken die Smids noemt, waaruit zou blijken dat een transitiewens kan ontstaan door externe invloeden, zijn discutabel. De claim dat 80 procent van de kinderen met genderdysforie over de onvrede met het eigen geslacht heen groeit, is gebaseerd op een aantal oudere studies die inmiddels in twijfel wordt getrokken.

Zo zijn kinderen met slechts gendervariant gedrag door de onderzoekers mogelijk ten onrechte als genderdysfoor bestempeld. Verder gingen sommige kinderen die in eerste instantie over hun genderdysforie heen gegroeid leken te zijn, op latere leeftijd alsnog in transitie. De ‘sociale-besmettingstheorie’ was gebaseerd op de perceptie van ouders, en is inmiddels ontkracht door statistisch onderzoek.
Biologisch geslacht is een spectrum

Roorda schrijft dat geslachtsregistratie op basis van genderidentiteit ondermijnend werkt op sekse-specifieke geneeskunde, die bijvoorbeeld laat zien dat vrouwen andere symptomen van hartfalen vertonen. Maar dat is een gelegenheidsargument: ook afkomst en levensstijl kunnen een rol spelen bij gezondheidsverschillen tussen mensen, maar het zou disproportioneel zijn om dit voor iedereen te registreren en in het paspoort op te nemen.

Verder stelt Roorda biologisch geslacht gelijk aan chromosomaal geslacht. Dit is simplistisch, stelde het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift Nature in 2015. Biologisch geslacht is een spectrum, en wordt gedefinieerd door verschillende kenmerken, waaronder hormonen, anatomie, en chromosomen. Er bestaan allerlei natuurlijke variaties in deze kenmerken, en sommige zijn aan te passen door middel van operaties en hormoontherapieën.

Tenslotte schrijft Roorda dat de begrippen man en vrouw hun betekenis verliezen door de nieuwe Transgenderwet, en vraagt hij zich af of geslachtsregistratie in het paspoort nog wel zin heeft. Maar de voorvechters van transgenderemancipatie proberen begrippen als man en vrouw niet uit te wissen, alleen inclusiever te maken, zodat recht wordt gedaan aan ieders genderidentiteit.

Wat dit in het paspoort doet? Voor sommigen is die letter in het paspoort een erkenning van wie ze zijn. Voor anderen is de geslachtsregistratie onnodig en onwenselijk. Helaas laat Europese regelgeving het nog niet toe om deze weg te laten op het paspoort. Laat iedereen voor nu dan zelf beslissen hoe ze geregistreerd willen staan.

TROUW